سدسازی راه نجات لرستان از سیل - مجله عکسها

به گزارش ایرنا، وقوع سیل فروردین ماه 98 در لرستان و طغیان رودخانه ها و سرازیر شدن رواناب ها به محل زندگی مردم و تخریب زیرساخت ها ضرورت احداث سدهای بزرگ و تاثیرگذار در استان را بیش از پیش نمایان کرد. لرستان به دلیل داشتن شیب تند و جغرافیای کوهستانی مستعد بروز سیلاب و طغیان رودخانه ها است که وقوع سیل فروردین امسال علاوه بر هزاران میلیارد تومان خسارت به استان موجب جاری شدن آب به پایین دست و پر شدن سدهای خوزستان و بروز سیل در آن استان نیز شد. در جریان سیل اخیر به زعم مسئولان استانی و کشوری نیاز به احداث سد در لرستان مورد تاکید قرار گرفت و این موضوع در جلسات و بازدیدهای مختلف بارها تکرار و تاکید شده است.

اکنون این نظریه در استان لرستان قوت گرفته است که اگر سدهای در دست ساخت در استان اجرایی و تکمیل شده بودند شاید سیلی در این استان رخ نمی داد و هزاران میلیارد تومان خسارت بر روی دست دولت نمی ماند. سدها علاوه بر ذخیرهسازی آب های روان برای تامین آب بخش کشاورزی، شرب و سایر مصارف نیز مورد استفاده قرار می گیرند. اکنون 15سد در استان لرستان با اهداف مختلف برق آبی و تامین آب شرب، صنعت، کشاورزی، کنترل و مهار سیلاب و گردشگری در دست ساخت است. طبق تعریف استاندارد کمیسیون بین المللی سدهای جهان، تمام سدهایی که ارتفاع آن ها بیش از 15 متر و حجم مخزن آن ها بیش از یک میلیون متر مکعب باشد، جزو سدهای بزرگ محسوب می گردد.

از این رو سدهای ساخته شده یا در دست ساخت وزارت نیرو در استان لرستان از سد کزنار (با ارتفاع 26 متر و حجم مخزن یک میلیون متر مکعب) تا سد بختیاری (با ارتفاع 325 متر و حجم مخزن پنج میلیارد و 159 میلیون مترمکعب) جزو سدهای بزرگ محسوب می شوند. سدهای رودبار، بختیاری، کزنار، خان آباد، حوضیان و عالی محمود الیگودرز، سدهای آبسرده و شهید بروجردی شهرستان بروجرد، سد کمندان ازنا، سد مروک دورود، سد تاج امیر نوراباد، سدهای ایوشان، مخمل کوه و زیبامحمد خرم آباد و تنگ معشوره جزو سدهای در دست ساخت لرستان هستند. لرستان به لحاظ شرایط زمین شناسی، گسترش سازندهای ریزدانه، توپوگرافی کوهستانی و میانگین بالای بارش ها با 436 نقطه سیل خیز یکی از پنج استان اول سیل خیز کشور است و در بین شهرستان های استان نیز به ترتیب پلدختر و خرم آباد رتبه اول و دوم را دارند.

• کنترل سیلاب هدف اصلی ساخت سد است

کارشناس حوزه آب شرکت آب منطقه ای لرستان می گوید: با توجه به درصد دی اکسید کربن که به کره زمین اضافه شده، زمین به سمت گرم شدن می رود که تبعات بسیار زیادی دارد و تغییر اقلیمی یکی از آنهاست. فرهاد ظهراب ادامه داد: ایران در کمربند خشک جهان قرار گرفته است میانگین باران هر ساله 250 میلیمتر است با توجه به نعمت خداوند و جایگاه ویژه کشور میزان بارندگی مثبت ارزیابی می گردد. وی خاطرنشان کرد: 13 میلیارد مترمکعب روان آب در استان در شرایط عادی داریم که موضوع سدسازی باید اهمیت و در اولویت استفاده از این میزان آب باشد.وی ادامه داد: نمی توانیم سد سازی را در استان لرستان منسوخ اعلام کنیم، هدف اصلی از سدسازی کنترل سیلاب های فصلی است و بسیاری از مسائل لرستان با استفاده صحیح آب برطرف می گردد.

• ایجاد سد معشوره راهکاری برای کنترل سیلاب در لرستان است

معاون برنامه ریزی آب منطقه ای لرستان در این باره گفت: گرچه امسال سیل در لرستان جاری شد اما در برخی نقاط استان برغم بارندگی های بی سابقه، بدلیل نبود سیستم ذخیره آب از این همه نعمت خدادادی استفاده صحیحی نشد بلکه عدم کنترل روانبا ها منجر به بروز سیل و خسارت به زیرساخت های استان و زندگی مردم شد. بهروز ابراهیمی با بیان اینکه در سیل اخیر آبگرفتگی های زیادی از منازل و زمین های کشاورزی صورت گرفت گفت: اکنون وزارت نیرو اصرار دارد که ساخت سدهای نیمه تمام لرستان سرعت پیدا کرده و به آبگیری برسند.وی اظهار کرد: سد معشوره در کوهدشت با توجه به ضرورت کنترل سیلاب های فصلی ایجاد می گردد ضمن اینکه به صورت تنظیم شده آب را در اختیار کشاورزان قرار خواهد داد. وی با توجه به اینکه برخی می گویند اگر سد معشوره اجرا گردد مشکلاتی برای کشاورزان شهرستان پلدختر ایجاد می گردد، ادامه داد: شهرستان پلدختر نیاز به تخصیص آب ندارد چرا که تخصیص آب داشته اما موضوع این است که نمی توانند از این تخصیص بهره ببرند.

• سدهای موجود مانع بروز سیل در فروردین ماه شدند

سرپرست معاونت حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای لرستان نیز گفت: در سالجاری با بارش های مناسب، تمامی سدهای استان سرریز کرد و 100 درصد حجم سدهای استان پر شد. احمد گودرزی گفت: اگرچه سیلاب فروردین ماه خسارات فراوانی دراستان برجا گذاشت و از این حیث حادثه ای ناگوار قلمداد می گردد اما سیلاب یک روی دیگر هم داشت که آنهم ذخیره آب در سدهای موجود برای مصارف بخش های مختلف در فصل تابستان بود. وی با بیان اینکه سال گذشته در این بازه زمانی اکثر سدهای استان خالی بود و در برخی از این سدها امکان کشاورزی در اراضی سرانجام دست وجود نداشت شرح داد: سدهای خان آباد و کزنار الیگودرز کاملا خالی بودند و حجم مخزن سایر سدها نیز قابل توجه نبود به همین دلیل تنش های زیادی در پایین دست این سدها وجود داشت. به گفته وی سد هاله کوهدشت و مروک دورود برای اولین بار سرریز کردند و تا چندین سال نگرانی جهت تامین آب باغات پایین دست این سدها وجود نخواهد داشت.

گودرزی اضافه کرد: در بحث آب شرب نیز تقریبا همه هم استانی ها به نوعی در چند سال اخیر با قطعی و کمبود آب در منازل مسکونی خود روبرو بودند که با توجه به تغذیه خوب سفره های آب زیرزمینی حداقل در تابستان این مشکل وجود نداشت. سیل 646 میلیارد تومان به زیرساخت های شرکت آب منطقه ای لرستان خسارت وارد کردرضا میرزایی مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان می گوید: سیل فروردین ماه امسال 646 میلیارد تومان به تاسیسات آبی این شرکت خسارت وارد کرد که برای جبران آن تنها 44 میلیارد تومان ابلاغ شده است. وی، انجام اقدامات زیربنایی برای بهبود راندمان های آبیاری و بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی را از ضروریات این حوزه دانست و اضافه کرد: این در حالیست که اعتبار تخصیص یافته برای این امر جوابگو نمی باشد.

وی خاطرنشان کرد: با این وضعیت بخشی از کشاورزان در فصل آبیاری آینده نمی توانند از تاسیسات آبی خسارت دیده آبگیری کرده و تنها منبع درآمدی خود را نیز از دست می دهند. وی گفت: تاسیسات آبی و شبکه های آبیاری کاسیان چغلوندی و طاق پل شکسته خرم آباد که در سیل 12 فروردین ماه سالجاری به شدت خسارت دیده بودند با اعتباری معادل 20 میلیارد ریال از محل اعتبارات سیل در حال مرمت و بازسازی هستند. میرزایی شرح داد: لایروبی پشت بندهای انحرافی و کانال های آبرسانی، ترمیم و بازسازی بدنه بند و کانال ها، تعمیر و تعویض دریچه ها، مرمت و بازسازی قسمت های آسیب دیده شبکه آبیاری و اصلاح جاده سرویس از عملیات اجرایی پروژه ها می باشد. وی اضافه کرد: لایروبی، اصلاح راستا و ساماندهی رودخانه های استان لرستان در هشت بازه اضطراری و اولویت دار دیگر شروع شده است.

وی اضافه کرد: همچنین عملیات لایروبی، اصلاح راستا و ساماندهی رودخانه کشکان در محدوده روستای افرینه تا تلمبه خانه شرکت نفت و همچنین در 2 نقطه از روستای روبند جلگه خلج تا پیچ بابابهرام و محدوده اردوگاه ملاوی که به علت تغییر راستا رودخانه کشکان، جاده ارتباطی خرم آباد به پل دختر به طور کامل قطع شده بود، شروع شده است. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان گفت: عملیات لایروبی در منطقه چمنار دورود و در 2 نقطه از شهرستان بروجرد در محدوده روستاهای کپر جودکی و آب گرمه نیز در حال انجام است. میرزایی ادامه داد: همچنین عملیات ساماندهی روستاهای چم گرداب پلدختر در رودخانه سیمره و ده محسن شهرستان خرم آباد نیز شروع شده است.

وی اظهار کرد: پیمانکاران ساماندهی و لایروبی هشت بازه کاری اولویت دار دیگر شامل زورانتل و دمرود افرینه پلدختر، روستاهای حاج خدیجه، میان گلال و علی محمد بیگی خرم آباد و چم دیوان، زوراندول و چم حسین شهرستان چگنی انتخاب شده و در حال تجهیز کارگاه هستند. وی اظهار کرد: پروژه های ساماندهی و لایروبی و بازسازی تاسیسات آبی شهرستان های الیگودرز، ازنا، دلفان و کوهدشت و تکمیل سرریز سد مروک دورود نیز طی روزهای آینده تعیین تکلیف و با انتخاب پیمانکار عملیات اجرایی آنها اطلاع رسانی خواهد شد. میرزایی اضافه کرد: پیمانکار طرح آبخوانداری، تغذیه مصنوعی و بخش سیلاب دشت رومشکان و بازسازی تاسیسات آبی سد هاله کوهدشت نیز تعیین شده و در مرحله انعقاد قرارداد می باشند. وی ادامه داد: در این راستا با کنترل و تنظیم مخزن سدها، آب کافی برای تامین نیاز ماه های کم آب ذخیره و بخشی از حجم دریاچه سد خالی می گردد تا ظرفیت پذیرش سیلاب های احتمالی ایجاد گردد.