منطقه ها حفاظت شده محیط زیست افزایش می یابد - مجله عکسها

حسن اکبری، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در اولین نشست خبری خود با اصحاب رسانه با تشریح چالش های کلان محیط زیست در حوزه محیط طبیعی اظهار کرد: در کشور 309 عنوان منطقه حفاظت شده به مساحت 19 میلیون هکتار داریم. 11.6 میلیون هکتار از مساحت کشور تحت عنوان منطقه ها حفاظت شده شناخته می شود و 13 میلیون هکتار منطقه شکار ممنوع هستند. برنامه ما افزایش منطقه ها حفاظت شده است اما متاسفانه در منطقه ها آزاد ابزار قانونی برای پیشگیری از نابودی تنوع زیستی نداریم و تنها در صورت دریافت گزارش شکار غیر مجاز قادر به ورود به این منطقه ها هستیم این در حالیست که به دلایل مختلف مانند توسعه کشاورزی، جاده سازی و عبور خطوط انتقال انرژی تنوع زیستی در منطقه ها آزاد در حال نابودی است.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت از محیط زیست اضافه نمود: در دو، سه دهه آینده بخش هایی از منطقه ها حفاظت شده کشور که ضعیف تر هستند توان زیستی خود را از دست خواهند داد. در این شرایط برنامه ما افزایش تعداد منطقه ها حفاظت شده در رویشگاه های قویتر است.

وی همچنین به بعضی از چالش های کلان حوزه محیط زیست طبیعی اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین چالش ها تغییرات اقلیمی است که به عنوان مرگ خاموش طبیعت شناخته می شود. در آینده بخش زیادی از منطقه ها بیابانی کشور قابلیت های خود را از دست خواهند داد. از سوی دیگر با کوچ اجباری حیات وحش روبرو خواهیم شد. لازم است در این زمینه به منطقه ها شمال غرب و شمال بیشتر متمرکز شویم و با توجه به تغییرات اقلیمی برنامه هایی را در نظر بگیریم تا تنوع زیستی پلنگ کمتر دچار آسیب شود علاوه بر آن اندازه برداشت از رویشگاه ها را با توجه به این تغییرات متعادل کنیم.

اکبری در ادامه تخریب زیستگاه ها و تغییر کاربری را یکی دیگر از چالش های محیط زیست طبیعی کشور برشمرد و شرح داد: در منطقه ها حفاظت شده بر اساس قانون می توانیم در جهت حفاظت از تنوع زیستی عمل کنیم اما در خارج از منطقه ها حفاظت شده تقریبا تمام ایستگاه ها در حال نابودی است این در حالیست که تنها 30 درصد از تنوع زیستی کشور داخل منطقه ها حفاظت شده قرار دارند.

سالانه 80 هزار حیوان زیرچرخ خودروها له می شوند

اکبری با اشاره به مرگ و میر حیات وحش در جاده های کشور گفت: سالانه بیش از 80 هزار گونه در جاده ها زیر چرخ خودروها له می شوند این در حالیست که ما در منطقه ها آزاد حتی این امکان را نداریم تا از دستگاه های متولی برای نصب تابلویی در زمینه اطلاع رسانی درباره عبور حیات وحش درخواست کنیم. از سوی دیگر با تکه تکه شدن زیستگاه های حیات وحش روبرو هستیم که محصول تغییر کاربری اراضی است.

وی با بیان اینکه در منطقه ها ایران مرکزی و شرق کشور به علت تکه تکه شدن قلمرو حیات وحش نتوانسته ایم جمعیت یوز را نجات دهیم، اظهار کرد: پلنگ و بعضی دیگر از گوشتخواران بزرگ جثه نیز در همین شرایط قرار دارند چراکه این گونه ها قلمرو زیستی پهناوری دارند و ما ابزار قانونی لازم را برای جلوگیری از فرسایش ژنی این گونه ها در اختیار نداریم. به همین علت ما در پی تدوین و تصویب قانون جامع حفاظت از تنوع زیستی هستیم.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت از محیط زیست در بخش دیگری از صحبت های خود درباره شکار غیرمجاز حیاط وحش، گفت: سالانه 1300 تا 2000 لاشه از پستانداران بزرگ جثه مانند کل و بز شکار غیر مجاز ثبت می شود. البته معتقدیم که این آمار کمتر از 10 درصد از تخلفات مربوط به شکار غیر مجاز است و بیش از 20 هزار مورد شکار غیر مجاز اتفاق می افتد این در حالیست که جمعیت حیات وحش مانند کل، بز، آهو و جبیر حدود 200 هزار رأس که طی سال های گذشته برآورد شده که این عدد با توجه به اندازه شکار موجود افزایشی نبوده اند. بخش کوچکی از حیات وحش شکار شده از طریق طعمه خواران استفاده و بخش دیگر شکار می شود. شکار غیر مجاز به جمعیت حیات وحش ضربه بزرگی می زند و تابع اخلاق و قواعد خاصی نیست. فقر، لجبازی و لذت طلبی از علل شکار غیرمجاز است. در این شرایط باید شکار را ساماندهی کنیم و لازم است جوامع محلی را آموزش دهیم و فرهنگسازی کنیم.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در کشور ما صدها هزار کشاورز مشغول فعالیت هستند که به خاطر حمله حیات وحش محصولاتشان آسیب می بیند. به طور قطع تا زمانی که تنوع زیستی را به سمت درآمدزایی سوق ندهیم قادر نخواهیم بود تا مشارکت جوامع محلی را جلب کنیم بنابراین لازم است برگشت منافع ناشی از حفاظت به جوامع محلی را در دستور کار قرار دهیم.

وی با اشاره به بیماری های حیات وحش تاکید کرد: لازم است به موضوع پیشگیری از بیماری های ویروسی بیشتر توجه کنیم چرا که در این حوزه مقابله چندان موثر نخواهد بود.

اکبری با بیان اینکه شفافیت در دستور کار ماست، تاکید کرد: قصد داریم اگر از بابت شکار تروفه درآمدی حاصل شد، این موضوع را به صورت شفاف اعلام کنیم بنابراین شفافیت در انتشار گزارش های صحیح در دستور کار ماست.

وی با اشاره به موضوع پژوهش اظهار کرد: ما قصد داریم با دانشگاه ها مذاکره کنیم و از ظرفیت های علمی آن ها در زمینه موضوعاتی مانند اصلاح منطقه ها چهارگانه و توجه به تنوع زیستی بهره ببریم. در بعضی از منطقه ها کشور طرح های تکثیر و پرورش حیات وحش اجرا شده که در بعضی منطقه ها ناموفق بوده است بنابراین بنا داریم با همکاری دانشگاه ها این موضوع را نیز بررسی کنیم.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت ارزیابی نحوه اعطای پروانه شکار گفت: قصد داریم این موضوع را با توجه به اقدامات انجام شده در سال های گذشته بررسی کنیم و من با مکانیزم قبلی موافق نیستم چون ارزیابی دقیقی از وضع موجود انجام نشده بود و به هر تعداد مراجعه کننده پروانه شکار داده می شد. در این شرایط لازم است اعطای پروانه شکار را نظام مند کنیم.

وی درباره سیاست های سازمان محیط زیست در زمینه قرق های اختصاصی گفت: استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی برای حفاظت از حیات وحش در دستور کار ما واقع شده است چرا که بیش از 80 درصد از زیستگاه ها در منطقه ها آزاد قرار دارند و در کنار تغییر کاربری، شکار غیر مجاز نیز از چالش های ما در این منطقه ها است.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اضافه نمود: بیشتر موارد شکارهای غیر مجاز کشف شده در منطقه ها آزاد رخ می دهد بنابراین لازم است از ظرفیت های مردمی برای حفاظت از این منطقه ها استفاده کنیم. البته درباره نحوه واگذاری و مدیریت قرق های حفاظتی بازنگری های لازم را انجام خواهیم دارد.

اکبری ادامه داد: در بعضی از موارد قرق هایی ثبت شده و هزینه هایی برای آن ها انجام شده است بنابراین باید بتوانیم هزینه صاحبان قرق را تامین کنیم و در کل باید به گونه ای عمل شود که این پروژه شکست نخورد.

وی درباره ضرورت ساماندهی سگ های بلاصاحب تاکید کرد: با رویکرد اخلاقی محض نباید به این مسئله نگاه کنیم. چرا که در این شرایط دچار مشکل خواهیم شد. سگ مخزن بیماری هاری است که علاوه بر حیوانات به انسان نیز آسیب می زند و غذا دادن به سگ های بلاصاحب دست بردن در چرخه حیات وحش است.

سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت از محیط زیست تاکید کرد: مدیریت سگ های بلاصاحب تابع دستورالعمل های موجود است. بر این اساس انجام این کار در شهرها بر عهده شهرداری ها و در روستاها بر عهده دهیاری هاست البته در این حوزه کارگروهی نیز فعالیت می کند که سازمان حفاظت محیط زیست یکی از اعضای آن است البته متاسفانه این موضوع جرم انگاری نشده است.

اکبری درباره واگذاری مرجعیت تنوع زیستی به وزارت جهاد کشاورزی در دو سال گذشته اظهار کرد: مجموعه ای مثل وزارت جهاد کشاورزی به لحاظ جایگاه، امکانات و افراد شرایط بهتری از ما دارد اما این وزارتخانه در استان ها مسئولیت اجرایی بر عهده دارد و ظرفیت کلی آن محدود است. بیشتر مباحث مربوط به این حوزه نیز به محیط زیست ارتباط بیشتری دارد.