آیا هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر 38 هزینه می دهد؟ - مجله عکسها

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، فروشگاهی بزرگ و باشکوه را تصور کنید که در ویترین و نمای بیرونی اش که به نوعی حساس ترین بخش آن برای جلب نظر مشتریان است؛ جنس هایی بُنجل و مستعمل و بی کیفیت قرار داده باشند؛ بعید است مشتریان در مواجهه با چنین ویترینی علاقه و تمایل چندانی برای خرید کردن از این مغازه پیدا کنند.

البته که شأن سینمای ایران و جشنواره فیلم فجر به عنوان مهمترین رویداد سینمایی کشور که هر ساله همزمان با جشن پیروزی انقلاب اسلامی برگزار می شود، بالاتر از این است که بخواهد با یک فروشگاه و ویترین آن مقایسه شود، ولی از آنجا که به قول قدیمی ها در مثل جای مناقشه نیست، احتمالا عیبی نخواهد داشت اگر ما سینمای ایران را به مثابه همان فروشگاه بزرگ و باشکوه در نظر بگیریم و جشنواره فیلم فجر را هم به مثابه همان ویترین. ویترینی که هر عقل سلیمی بر لزوم جذابیت آن تاکید می کند.

با این تفاسیر، دلنگرانی داشتن برای تکرار یک تجربه تلخ درباره این رویداد سینمایی به عنوان ویترین سینمای ایران اتفاق عجیبی نیست. تجربه تلخ حضور فیلم های کم کیفیت از فیلمسازان سرشناس که در چند سال گذشته و به واسطه تلاش برگزارکنندگان این رویداد برای دوری از حواشی احتمالی پدید آمده است؛ اتفاقی که در ظاهر به واسطه احترام به بزرگان و جایگاه آن ها در سینما به وقوع پیوسته، اما در باطن نتیجه ای جز تضعیف جایگاه حرفه ای جشنواره فیلم فجر و عقبگرد آشکار آن نسبت به دوره های قبلی خود ندارد.

همین سال گذشته بود که حضور تعدادی از آثار کم کیفیت فیلمسازان سرشناس سینمای ایران در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر با اعتراض اهالی رسانه و منتقدان روبرو شد. بدتر آن که این اتفاق نه تنها جایگاه حرفه ای مهمترین رویداد سینمایی کشور را تنزل داد؛ بلکه با افزایش نقدها نسبت به این آثار و اعتراض تند رسانه ها به این فیلم ها، حتی جایگاه و شأن پیشکسوتی این هنرمندان را نیز خدشه دار کرد.

هنوز هم که هنوز است بسیاری از اهالی رسانه خاطره جلسات پرسش و پاسخ بعضی از این آثار در جشنواره فیلم فجر و نقدها تند رسانه ها نسبت به کیفیت به شدت پایین بعضی از این آثار را در خاطر دارند. فضایی که قطعا نه برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر به دنبال ایجاد آن بودند و نه آن هنرمندان پیشکسوت هیچگاه انتظار مواجهه با آن را داشتند. شاید به همین خاطر هم باشد که بعضی از فیلمسازان سرشناس و پیشکسوت با وجود آن که آثارشان به جشنواره فجر امسال می رسد، ترجیح داده اند تا قید حضور اثرشان را در جشنواره فجر سی وهشتم بزنند.

اما امسال کار هیئت انتخاب جشنواره فجر به مراتب از سال گذشته سخت تر است؛ چرا که براساس آنچه که دبیرخانه این جشنواره اعلام کرده 115 اثر سینمایی (شامل فیلم اولی ها و فیلم های متقاضی حضور در بخش سودای سیمرغ) خواهان حضور در مهمترین رویداد سینمایی کشور شده اند و در این شرایط انتخاب 22 اثر برای بخش سودای سیمرغ و 10 اثر برای بخش نگاه نو، کاری به شدت سخت و چالش برانگیز است؛ به ویژه آن که امسال در میان فیلمسازانی که به سراغ ساخت اثر رفته اند؛ نام های بزرگی دیده می شود و در این شرایط، انتخاب سخت تر هم می شود. ضمن اینکه بعضی فیلم ها هم هنوز در حال فیلمبرداری هستند و هیأت انتخاب احتمالا از روی نسخه نهایی درباره آن ها قضاوت نمی کنند.

قطعا اولویت قرار دادن کیفیت آثار به جای توجه به نام های بزرگ کاری سخت و هزینه زاست؛ کاری که انجام آن احتمالا باعث اعتراض بعضی از فیلمسازان سرشناس می شود، ولی با در نظر دریافت همان مثال فروشگاه و ویترین که در ابتدای این متن به آن اشاره کردیم، باید پذیرفت که هیچ فروشنده ای حاضر نیست ویترین فروشگاهش را با اجناس کم کیفیت پُر کند و شانس دیده شدن توسط مشتریان و بالا بردن میزان مراجعه کنندگانش را کاهش دهد.

در ضمنً نباید از این نکته نیز غافل شد که توجه به حفظ کیفیت ـ. چه در حوزه مسائل فرمی و چه در حوزه مسائل محتوایی ـ. به عنوان یکی از اصول اولیه برگزاری هر رویداد فرهنگی و هنری در جهان مورد قبول است و این روال در همه جشنواره های فیلم در جهان وجود دارد که ترجیح می دهند به جای توجه به حضور نام های بزرگ در جشنواره، به ظرفیت های آن جشنواره برای معرفی چهره های جدید و آینده دار توجه کنند؛ چهره هایی که اگر آن جشنواره سکوی پرش آن ها شود؛ قطعا اعتبار و شهرت او در سال های بعدی، بر افزایش و اعتبار آن رویداد هنری به عنوان کاشف و معرف اولیه آن چهره سینمایی نیز موثر خواهد بود.

هر چند که نام های بسیاری متقاضی حضور در جشنواره فجر سی وهشتم شده اند، اما نباید از این نکته غافل شد که مهمترین رویداد سینمای کشور بعد از سی وهشت دوره حالا دیگر نیازمند حضور باکیفیت ترین آثار در این رویداد است؛ آثاری که بدون تعارف و صرفا براساس رجحان کیفی و محتوایی خود انتخاب شده باشند؛ نه براساس تعارف با نام های بزرگ و فیلمسازان سرشناس.