موزه ها از لیست مشاغل پرخطر خارج می شوند؟ - مجله عکسها

قضیه چیست؟

هر چند همه حرف و حدیث ها از اوایل اسفند سال گذشته برای تعطیلی موزه ها به عنوان مراکز فرهنگی و تاریخی، به آن دلیل بود که نه تنها آثار تاریخی را در معرض آلوده شدن قرار می داد بلکه هنوز هیچ راه چاره فنی و اصولی برای پاکسازی و حفاظتشان از کرونا ویروس به دست نیامده بود - هنوز هم -، بلکه قرار دریافت تعداد زیادی از مخاطبان موزه ای در چنین فضایی خود عاملی برای آلوده شدن تعداد زیادتری از مردم به کووید 19 بود. به همین دلیل هم بعد از درخواست های مکرر برای تعطیلی فضاهای موزه ای، حتی این مراکز تاریخی و موزه ای در لیست مکان های پرخطر قرار دریافتد. اما قدم بعدی موزه داران کوشش بیشتر برای معرفی و انتشار آموخته هایشان به مردم بود، آن ها با نهایی شدن تعطیلی موزهها از شروع سال جدید، کوشش کردند تهدیدها برای فضای کاری شان را به فرصت تبدیل نمایند و علاوه بر نمایش 13 موزه از سایت آپارات که توسط وزارت ارتباطات و وزارت میراث فرهنگی در 13 روز نوروز عملیاتی شد، موزه داران نیز روزانه بخش هایی از موزه ها و آثار تاریخی هر موزه را در فضای مجازی منتشر کردند و گپ و گفت با یکدیگر را در راس برنامه هایشان قرار دادند. در کنار صحبت هایی که با کارشناسان مختلف داشتند، در آخرین گفت وگوهایی که رضا دبیری نژاد، موزه دار و رئیس موزه ملی ملک برگزار می نماید، این بار سراغ محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیرامون موزه ها از لیست مشاغل پرخطر خارج می شوند؟، رفت. طالبیان بعد از اشاره به کوشش های این معاونت برای فعال شدن دوباره موزه ها در کنار توجه به مساله امنیت جان کارکنان و حفاظت از آثار تاریخی، روی این نکته تاکید می نماید که زمان معینی نمی توان برای بازگشایی موزه ها عنوان کرد چون امنیت بازدید نمایندگان، آثار تاریخی در معرض نمایش در موزه ها و کارکنان موزه ای برایمان اهمیت دارد. وی در ادامه نسبت به پیگیری برای شرایط باز شدن 159 موزه خصوصی که مجوز وزارتخانه میراث فرهنگی را دارند در کنار پیگیری های مورد احتیاج برای تهیه پروتکل موزه خبر می دهد و می گوید: اگر سفرهای هوشمند در گردشگری رخ دهد، موزه ها نیز به سازماندهی و برنامه ریزی احتیاج دارند، چون منافع هر دو بخش در گرو یکدیگر است. او اما به صحبت هایی که بین وزارتخانه ارتباطات و میراث فرهنگی انجام و قول داده اند که 100 موزه و محوطه را در کشور برای نمایش آنلاین تجهیز نمایند، اشاره می نماید و می گوید: قرار شد در مرحله نخست، ابتدا زیرساخت های الکترونیکی را آماده کنیم که اگر این کار انجام گردد، حتما محوطه های بسیار مهم مانند سایت موزه و موزه های منطقه ای یا بعضی موزه های خصوصی می توانند در این لیست قرار بگیرند. این لیست ها براساس مشورت با همه جامعه موزه داری و اداره کل موزه ها انجام می گردد. وی با بیان اینکه بحث موزه های خصوصی تقریبا برای همه جا افتاده، ادامه می دهد: پیشنهاد داشتیم که 20 میلیون تومان یاری بلاعوض و 50 میلیون تومان تسهیلات به 159 موزه توسط دولت پرداخت گردد که با توجه به چیزی که می بینیم، قرار است تسهیلات پرداخت شوند. از سوی دیگر نیز می تواند یاری کند تا برای بازدید مجازی چنین بستری درست گردد و بتوانند موزه های دیگر نیز بازدید داشته باشند.

راهی برای جایگزین درآمد برای موزه ها

طالبیان با تاکید بر لزوم فراهم شدن بستر الکترونیکی برای بازدید از موزه ها حتی بعد از سرانجام شرایط کرونا، نسبت به ایجاد شرایطی مناسب برای جایگزین شدن درآمد برای موزه ها اشاره می نماید و می گوید: مانند دو بخش گردشگری و خصوصی باید برای جایگزینی درامدزایی برای موزه ها نیز فکری کنیم، با عادی شدن شرایط باید راه چاره های دیگر را نیز آنالیز کرد.

راهی برای درآوردن نام موزه ها از لیست مشاغل پرخطر!

معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی پیرامون موزه ها از لیست مشاغل پرخطر خارج می شوند؟، اظهار می نماید: گردشگری نیز جز مشاغل پرخطر بود، همانطور که هتل ها نیز در این لیست بودند و آن ها درخواست اعلام معیارهای پرخطر و کم خطر را داشتند. با اعلام شرایط شاید به این نتیجه برسیم که ممکن است بعضی از موزه ها جزو پرخطرها قرار نگیرند. او با اشاره به اینکه در حال حاضر بحث روی امکان انتقال درجه پر ریسک به کم ریسک است، ادامه می دهد: اکنون دستگاه های مختلف در حال عنوان کردن ایده های خود هستند، با این وجود از افراد صاحب نظر درخواست نموده ایم که اگر نظری دارند مطرح نمایند تا در ستاد کرونا در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی مطرح گردد.

چشم انداز طالبیان برای مدت زمان تعطیلی موزه ها

وی پاسخ به این پرسش که چشم اندازی برای بازگشایی موزه ها در نظر گرفته شده و آیا قرار است موزه ها قبل از بازگشایی ایزوله و پاکسازی شوند؟ را اینطور جواب می دهد: موضوع هنوز در ابهام است، تنها کاری که باید بکنیم زمانی دقیق برای بازگشایی موزه هاست، نخست باید یکسری کارها را انجام داد. او ادامه می دهد: به موزه های خود اعلام نموده ایم که به مرور برنامه و سناریوهای جدید خود را برای بازگشایی تهیه نمایند. اگر قرار بر فاصله گذاری اجتماعی هوشمند باشد می توان سناریوی بازدید از موزه ها به صورت حضوری را نیز تهیه کرد.

زندگی با کرونا را یاد بگیریم | شاید بعضی موزه ها باز شوند

وی با این وجود نسبت به این نکته نیز تاکید می نماید که ممکن است بعضی موزه ها در این شرایط باز نشوند یا بتوان بعضی موزه ها را فعال کرد و ادامه می دهد: معتقدم باید زندگی با کرونا را یاد بگیریم، همه چیز را به بعد از تمام شدن این اتفاقات موکول نکنیم. به همین دلیل نیز به موزه ها اعلام می کنیم که در این شرایط بهتر است نخست ایده بدهند تا با جمع آوری و هم اندیشی آن ها به تدریج و به صورت هوشمند کارها را انجام دهیم. هر چند در شرایط کنونی نیز مدیر موزه ها به ویژه بخش خصوصی و بعضی کارکنان در بخش های حاکمیتی که دورکار نیستند در فضاهای موزه ای و در حال اجرا مستندنگاری و موارد دیگر هستند یا کارهایی را در دستور کار دارند که روی زمین مانده اند، به خصوص در محوطه های دنیای. معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی با تاکید بر اینکه بخش دولتی خود را برای مدیریت شرایط آماده می نماید، ادامه می دهد: ممکن است یک هفته دیگر راه ها برای فعال تر شدن بخش های فرهنگی باز شوند یا در طول هفته آینده شرایط سخت تر گردد، هیچکس، دقیق چیزی نمی داند، اما دست کم می توان با مدیریت کردن کارها به صورت هوشمند، شرایط را مدیریت کرد. حتی خود موزه ها می توانند به ما بگویند که چه ظرفیتی دارند و اگر قصد بازگشایی دارند می توانند چه کارهای حفاظتی انجام دهند. از سوی دیگر میراث فرهنگی رسما برایشان باید مشترکات را مطرح کند.

وزیر میراث منتظر یک جریان سازی برای ایجاد زیرساخت درآمدزایی در سه حوزه

طالبیان درآمدزایی موزه ها را یکی از چالش های مهمی می داند که یک سال بعد تاثیر خود را روی موزه ها می گذارد و می گوید: وزیر میراث فرهنگی از دولت تقاضا نموده که بعد از بهتر شدن شرایط، بخشی از تعطیلات را به این وزارتخانه اختصاص دهند، چون قطعا در پساکرونا مردم به سفر احتیاج دارند و در آن شرایط احتمال یک موج از سفر با مدیریت هوشمند وجود دارد. او اضافه می نماید: اکنون وزیر میراث فرهنگی منتظر است تا در صورت تصویب، یک جریان سازی برای درامد در زیرساخت های سه حوزه ایجاد گردد. وی تاکید می نماید: در حال حاضر دنیا را رصد نموده و برنامه ریزی موزه های دیگر را آنالیز می کنیم اما همچنان معین است که موزه های دنیا هنوز گرفتار و در ابهام هستند حتی بعضی موزه ها دورکاری را نیز لغو نموده اند، دنیا دچار یک شوک است. او تنها یاری فکر شده توسط میراث فرهنگی را تسهیلات و یاری دولت می داند و ادامه می دهد: باید بتوانیم برای درامد یک بستر به وسیله سیستم های آنلاین آماده کنیم. ما یک خانواده هستیم که باید در این شرایط به یک همفکری کنیم و همدلی برسیم. طالبیان با تاکید بر اینکه دستگاه های دنیای مانند یونسکو، اتحادیه دنیای طبیعت، ایکروم و حتی ایکوموس از فروردین سال جاری به طور مرتب شعار می دهند که ما به قدرت میراث ایمان داریم و امادگی داریم که با همفکری یکدیگر بر مسائل فائق بیاییم، ادامه می دهد: آن ها از یک سو تجربیات دنیا را جمع می نمایند و از سوی دیگر به دنبال این هستند که ایده های نو پیدا نمایند. این یک کار و پژوهش عظیم است، پژوهشی که بازیگران آن در دنیای موزه هستند.

موزه ها و بناهای تاریخی یک شبکه بهم پیوسته اند

معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی در پاسخ به این پرسش که موزه ها و میراث فرهنگی در این دوره می توانند چه یاریی به جامعه و مردم نمایند؟ به دو شعار روز دنیای موزه و محوطه ها و بناهای تاریخی اشاره می نماید و آن ها را نشان دهنده وابسته بودن این حوزه ها به یکدیگر می داند و می گوید: ما یک شبکه به هم پیوسته هستیم. دنیا نیز متوجه این موضوع شده و حتی ممکن است از نظر سیاسی نگاه دنیا به مرور تغییر کند.

ایجاد رقابت بین موزه ها در فضای کرونا!

پیش بینی معاون میراث فرهنگی برای روز دنیای موزه در سال 1399، مانند دیگر نهادهای دولتی در دنیاست، او تاکید می نماید: فکر نمی کنم سال جاری مانند سال های گذشته بتوانیم کاری انجام دهیم، باید خودمان را آماده کنیم تا همه چیز به صورت مجازی برگزار گردد. حتی اگر بحثی از نظر ارتقا، توجه و موزه برتر مطرح می گردد باید به وسیله فضای مجازی باشد. در واقع نوع نگاه موزه ها به این بحران و نقشی که هر موزه در این زمینه ایفا نموده خود می تواند یک تمایز باشد. او با این وجود ادامه می دهد: این اقدام شاید یک ابزار باشد که نگاه برابر به همه موزه ها و اقوام داشته باشیم. همه اقوام از فضای برابر بهره بگیرند و برای آن کوشش کنیم. وی با تاکید بر اینکه موزه ها به واسطه کرونا و ماه مبارک رمضان در هفته میراث فرهنگی از فعالیت فیزیکی معذور هستند، می افزاید: بهترین کار این است که از فضای مجازی بیشتر بهره بگیریم اما اگر هر موزه داری ایده ای خوب دارد، می تواند آن را مطرح نمایند. او با بیان اینکه وزارتخانه میراث فرهنگی احتیاجمند همفکری موزه داران و اندیشه های آن هاست، ادامه می دهد: کار کردن براساس چند فکر در جمع حتی اگر دچار اشکال باشد، بهتر است چون محصول اندیشه همه افراد است. بنابراین آنچه که شایسته موزه ها و فرهنگ ایران است را می توان نشان داد. طالبیان بار دیگر با تاکید بر اینکه موضوع هنوز نه تنها برای ایران که برای کل دنیا مبهم است، می افزاید: امیدواریم بتوانیم تصویر دیگری از موزه ها ایجاد کنیم. هرتغییر رفتار و باوری ممکن است سخت باشد. اما در شرایط کنونی چاره ای نداریم. اگر بتوانیم با یاری یکدیگر چند پایلوت یا نمونه در این زمینه ایجاد کنیم، از حمایتی همه جانبه برخوردار خواهیم شد.