امروز روز جهانی کوهستان - مجله عکسها

خبرنگاران: عباس محمدی : موضوع سال جاریِ روز جهانی کوهستان باززنده سازیِ زیستبوم های کوهستانی است؛ از آنجا که سازمان ملل دهه 2021 تا 2030 را دهه باززنده سازیِ زیستبوم ها اعلام نموده و هدف گذاری نموده که دولت ها را متقاعد سازد تا سی درصد از سطح کره زمین (شامل قاره ها و اقیانوس ها) به نوعی تحت حفاظت درآیند، شعار سال جاری روز کوهستان هم متناسب با شعار دهه تنظیم شده است.

در ایران، از نخستین سالِ اعلام روز جهانی کوهستان، کوه نوردان و انجمن های مربوط به آنان که نوعاً هوادار محیط زیست هستند، فعالیت ها و همایش هایی را به این مناسبت سازماندهی نموده اند. سال جاری نیز چند برنامه و بعلاوه کارهای رسانه ای زیادی در این زمینه صورت گرفته که از جمله آن ها همایش هجدهم آذر در خانه اندیشمندان تهران بود. این همایش با حضور نمایندگانی از فدراسیون کوه نوردی، انجمن حفظ محیط کوهستان، انجمن کوه نوردان ایران، دانشگاه خوارزمی، انجمن دوستداران دماوند کوه، کمیسیون ورزش و محیط زیستِ کمیته ملی المپیک، و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران برگزار گردید. پس از گفتگوهای متقابل و رونماییِ چند کتاب مربوط به کوهستان در همایش، بیانیه ای زیر خوانده شد:

مشارکت کنندگان در همایش روز جهانی کوهستان (11 دسامبر / 20 آذر) 1402، به نمایندگی از جامعه بزرگ دوستداران طبیعت کوهستانی ایران، ضروری می دانند نکته هایی را در زمینه ارزش محیط های کوهستانی و وظیفه مدیران و مردم عادی یادآور شوند:

کوهستان های کشور ما که تأمین کننده آب و انبوهی از نعمت های دیگر هستند، با وجود چند دهه هشدار کارشناسان و کنشگران حوزه منابع طبیعی و محیط زیست، همچنان و حتی با شدتی فزاینده دستخوش تغییرات تخریب گرایانه از جمله: چرای بی رویه دام، سبزی چینی، جنگل زدایی فراقانونی، معدن کاری بی رحمانه، طرح های جاده سازی، سدسازی و ساخت وسازهای بی ضابطه دیگر هستند، که در کنار اثرات گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی ناشی از آن، روند تغییرات اکوسیستم های کوهستان را به سمت غیرقابل بازگشت پیش می برد. بنابراین، ضرورت دارد همه ابزارهای قانونی، اجرایی و علمی کشور با مشارکت همه ذی نفعان و ذی ربطان کوهستان برای جلوگیری یا کاهش عوامل تخریب، و تعدیل اثرات و سازگاری با آن به کار کرفته گردد.

با توجه به موضوعِ سال جاری روز جهانی کوهستان که باززنده سازی اکوسیستم های کوهستانی اعلام شده است، از مدیران ارشد کشور می خواهیم که با بازنگری ریشه ای در روش های بهره برداری از طبیعت و با اصلاح ساختاری شیوه های حکمرانی، در جهت کاستن از فشار بر اکوسیستم های کوهستانی گام بردارند.

مدیران کشور باید توجه داشته باشند که بدون جلب اعتماد عمومی که پایه اصلی سرمایه اجتماعی است، مشارکت همگانیِ مؤثر در طرح های احیای اکوسیستم های کوهستان، جنگل و مرتع ممکن نیست. از این رو، در شرایط کنونی، برنامه هایی مانند کاشت یک میلیارد درخت موفقیت آمیز نخواهد بود و سبب ریخت وپاش بودجه و دستکاری های زیان آور در محیط های طبیعی خواهد شد.

در خصوص کوه دماوند که نماد طبیعی و هویت ملی ما است، خواستار سامان دهی صعود و حفاظت واقعی آن با نظارت مأموران و مشارکت ذی نفعان محلی و کوه نوردان از حدود ارتفاع 2200 متر به بالا هستیم. برای دو کوه شاخص دیگر (علم کوه و سبلان) هم خواستار ثبت ملی و حفاظت و سامان دهی صعود هستیم.

خواستار تدوین قانون خاصِ کوهستان با هدف ایجاد سازوکار حقوقی برای حراست از این اکوسیستم های حساس هستیم.

ما سازمان های مردم نهاد، دانشگاهیان و کوه نوردان با همه توان، در بیان معضلات کوه های کشور و در جهت افزایش دانش عمومی در زمینه ارزش های کوهستان فعالیت خواهیم کرد. بعلاوه برای همکاری با سازمان های ذی ربط در جهت حفاظت و احیای محیط های کوهستانی و ایفای نقش به عنوان رابط افکار عمومی و حکومت، آمادگی خود را اعلام می کنیم.

*کنشگر محیط زیست