رای دیوان عدالت اداری در رابطه با توزیع مکمل ها در داروخانه ها - مجله عکسها

به گزارش گروه اجتماعی خبرنگاران، موضوع ابطال آیین نامه ثبت مکمل های تغذیه ای در دیوان عدالت اداری آنالیز شد.

در این پرونده شاکی، دادخواستی به طرفیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به خواسته ابطال ماده 12 آیین نامه ثبت مکمل های تغذیه ای مورخ 30؍01؍1393 به دیوان عدالت اداری تقدیم نموده که به هیأت عمومی ارجاع شد، متن مقرره مورد شکایت به توضیح زیر است:

ماده 12- توزیع مکمل ها صرفاً به وسیله شرکت های توزیع کننده دارای مجوز از سازمان غذا و دارو انجام خواهد شد. عرضه مکمل ها به مصرف کننده صرفاً به وسیله داروخانه ها و بدون احتیاج به نسخه پزشک انجام می شود.

*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت

طبق ماده 12 آیین نامه ثبت مکمل های تغذیه ای فروش مکمل های تغذیه ای به عنوان زیرمجموعه دارو ها انحصاراً در صلاحیت داروخانه ها نهاده شده است و این در حالی است که این مکمل ها دارای عنوان علی حده و مستقل بوده که خارج از عنوان دارو می باشند و در هیچ یکی از قوانین و مقررات از آنان به عنوان دارو یاد نشده است و انحصار آن ها به داروخانه ها برخلاف اصل آزادی رقابت و انتخاب شغل موضوع اصل 28 قانون اساسی و قانون اجرای سیاست های کلی اصل (44) قانون اساسی می باشد.

پرونده مذکور در جلسه هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی نهاده شد و اعضاء به اتفاق آراء به توضیح ذیل مبادرت به صدور رأی کردند.

رأی هیئت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی

اولاً: به موجب بند های (11)، (12)، (13) و (17) ماده (1) قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367، معین و اعلام استاندارد های مربوط به خدمات دارویی خوراکی و آشامیدنی، صدور، تمدید و لغو پروانه موسسات سازنده این فرآورده ها و بعلاوه نظارت و کنترل کیفی آن ها و معین ضوابط مربوط به ورود، ساخت، نگهداری و مصرف این مواد از جمله وظایف و مأموریت های وزارتخانه یادشده می باشد.

ثانیاً: برابر تبصره (3) ماده (3) قانون اصلاح ماده (3) قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب سال 1374: کلیه فرآورده های تقویتی، تحریک کننده، ویتامین ها و … که لیست آن ها به وسیله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام و منتشر می شود جزء اقلام دارویی است و براساس تبصره (1) همان قانون نیز واردات، صادرات و خرید و فروش دارو مستلزم اخذ مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.

ثالثاً: مطابق مواد (15) و (16) قانون تعزیرات حکومتی در امور بهداشتی و درمانی مصوب سال 1367، عرضه و فروش دارو باید با حضور مسؤول فنی انجام گیرد و حضور وی در داروخانه در ساعات مقرر الزامی است. از این رو توزیع دارو فارغ از نوع آن به صورت مطلق در اختیار داروخانه ها بوده و این امر نظارت بر نحوه عملکرد و مقابله با تخلفات احتمالی داروخانه ها را در صورت توزیع نادرست اقلام مذکور برای مراجع ذیربط فراهم می آورد. از طرفی وفق ماده (22) آیین نامه تأسیس، ارائه خدمات و اداره داروخانه ها مصوب 08؍03؍1400 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، توضیح وظایف و خدمات قابل ارائه به وسیله داروساز مسؤول فنی داروخانه احصاء شده که از رهگذر آن نظارت بر حسن انجام وظایف محوله به مسؤول فنی و برخورد با اقدامات ناصواب وی و مهم تر از آن پیشگیری از عرضه این فرآورده ها خارج از شبکه رسمی توزیع به منظور مقابله با تبعات احتمالی آن امکان پذیر می شود.

بنا به مراتب فوق، ماده (12) آیین نامه ثبت مکمل های تعذیه ای مورخ 30؍01؍1393 سازمان غذا و دارو مبنی بر عرضه مکمل ها، صرفاً به وسیله داروخانه ها در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و قابل ابطال نمی باشد.